SANDYS

A RELATION OF A JOURNEY BEGUN
An: DOM: 1610
Foure Bookes Coutaining a Description of the Turkish Empire, of Aegypt, of the Holy Land, of the Remote Parts of Italt, and Islands Adjoyning

SANDYS, George (1578-1644)

London, 1650

İngiliz asıllı şair ve siyaset adamı George Sandys (1578-1644), Oxford’da öğrenim görür, bir İngiltere kolonisi olan Virginia Company’de tarım ve endüstri konularında veznedar mevkiinde bulunur. Antik Latin ozanları şiirlerinin çevirisinde gösterdiği üstün yetenek yüzünden yaşadığı devirde bu konuda bir otorite sayılmaktaydı. 1610-11 yıllarında Doğu’ya seyahatine Fransa’dan yola çıkarak başlar. Venedik’ten gemiyle kalkıp İyon adaları, güney Peloponez (Mora), Sakız, Midilli’ye uğrar ve Çanakkale Boğazından geçip İstanbul’a varır. Oradan gine gemiyle Mısır’a gider, Sina dağını, Kutsal Yerleri (Kudüs’ü) ziyaret eder. Dönüşünde ise Kıbrıs, Sicilya, Napoli ve Roma’dan geçer.

Özenle ve ayrıntılarla yazılmış ilk seyahatnamelerden biri olan yapıtında verdiği bilgileri antik kaynaklara yaptığı ve sayfa kenarlarına eklediği göndermelerle kanıtlar. Bu seyahatname 16. yüzyılda yazılan seyahatname türünden 17. yüzyılınkine “geçiş”in habercisi olur. Coğrafya ile tarih hatta özyaşam anlatısı arasında gidip gelen değişken ve çelişik karakterli seyahatnamelerin bir örneğidir. Metinde bilgi aktarımının başarılabilmesi yolunda özel bir gayret algılıyoruz. Bu bilgiler coğrafya ve insanbilim (antropoloji) içerikli olup özgün ve nadir niteliktedir. Aynı zamanda metnin akışı boyunca gezginin gittikçe derinliğine inen yorumlayıcı bakışı araya girmekte.

Metin aralarında yer alan ve özgün konular sergileyen bakır gravürlerle tamamlanan kitap zamanın coğrafya ve insanbilim bilgilerinin çoğalmasında esaslı bir biçimde katkıda bulunur, almanca ve flamancaya çevrilir ve sadece 17. yüzyıl içinde dokuz kez yeniden basılır. Sandys İncil’den parçalar çevirisinden başka (1621-26), Ovidius’un Metamorphoses adlı yapıtını çevirip açıklamalar eşliğinde yayınlar. Bu yapıt 1632’de felsefik özdeyişler ve antik çağ yazarlarından yorumlarla zenginleşmiş olarak, hatta Vergilius’un Aeneis destanının bir kısmının çevirisini de kapsayarak yayınlanınca Sandys çağının entelektüeller dünyasında son derece saygın bir konuma gelir.