OSMANLI HAKKINDA KİTAPLAR

THREE YEARS IN CONSTANTINOPLE; OR,
DOMESTIC MAN NERS OR THE TURKS IN 1844.

CHARLES WHITE, ESQ.
London, 1846

3 volumes

İstanbul üzerine yazılmış en önemli seyahatnamelerden biridir. 1841 yılında İstanbul’a gelen ve üç yıl kalan Charles White (1793-1861) kitabında imparatorluğun başkentiyle ilgili son derece değerli bilgiler aktarmaktadır. Kitaptaki bilgilerin çeşitliliğinden, White’ın İstanbul hayatının çok farklı yönlerini derinlemesine gözlemlediğini görüyoruz. Toplumun değişik kesimlerinden birçok ileri gelen kişiyle görüşerek, gözlemlediği olayların mekanlarında bizzat bulunarak doğruluğu sınanmış bilgilere yer vermiştir. Kitapta ele alınan konuların çeşitliliği şaşırtıcı düzeydedir. Bedesten, çarşı-pazar, kahvehaneler, su şebekesi, kemerler, kütüphaneler, sahhaflar gibi konulardan tutun terlikçi, çorapçı, tütüncü, kürkçü, tülbentçi, helvacı fesçi esnafına, atık su sisteminden, tüketilen deniz kabuklularına, balık isimleri ve İstanbul florasından, Türk mutfağına kadar bir yabancının aklına takılabilecek, merakını uyandırabilecek her şeyi inceleyen bu eser bu bakımdan tam bir folklor hazinesidir. Charles White 7 kadar esere imzasını atmış, ülkede bulunduğu dönemde Morning Chronicle gazetesinin İstanbul muhabirliğini yapmış, Türk dostu bir İngiliz subayıdır. İstanbul’da bulunduğu sırada rütbesi albaydı. Eserini yazarken Ahmed Vefik Efendi’den büyük yardım görmüş, Türklerin ve Müslümanların hayatıyla ilgili bir Avrupalının ulaşamayacağı bilgilere ulaştı. Kısa bir süre içinde ikinci baskıyı yapacak kadar ilgi çeken eserin Drei Jahre in Constantinopel, oder Sitten und Einrichtungen der Türken başlıklı Almanca baskısı ertesi yıl Stuttgart’ta yapılmış, History of the Capital of Asia and the Turks: together with an account of the domestic Manners of the Turks in Turkey şeklinde farklı bir başlık verilerek yapılan korsan baskısı 1855’te Boston’da basılmıştır.